توضیحات تکمیلی

سدهای مخزني مشمپا، مراش و تهم به ترتیب بر روي رودخانه­های قزل اوزن، حلب و سارمساقلو­ و سدهای مخزني گلابر، بلوبین، کینه ورس و تالوار به ترتیب بر روي رودخانه­های سجاس رود ابهررود و تالوار در استان زنجان واقع شده­اند. بر اساس استانداردهاي بين­المللي لازم است مطالعات شکست سد در خصوص سدهايي که در صورت شکسته شدن احتمالي، خسارات قابل ملاحظه­اي ايجاد خواهند کرد، انجام شود. از اينرو به لحاظ قرارگيري اين سدها در محدوده­های روستائی و شهری و وجود اراضی قابل توجه کشاورزی واقع در پایاب سدها، مطالعات شکست سد و تهيه برنامه اقدام اضطراري برای اين سدها امری ضروری می­باشد. از ديدگاه طراحي، ساخت، بهره­برداري و نگهداري، همه تلاشها بر اين است كه هيچ سدي شكسته نشود، مگر در موارد خاص، مانند حالتي كه سد به مقاصد نظامي ساخته شده است و يا در خصوص سازه­هايي نظير فيوز پلاگ­ها که پيش­بيني مي­شود در مواقع لزوم شکسته شوند. اما تعدادي از سدهاي ساخته شده به دلايل مختلف زير شکسته­اند:

• زلزله
• زمين لغزه
• سيل شديد
• خرابي تاسيسات
• شکست سد بالادست
• خرابي پي
• تراوش و زير شويي
• ناپايداري سازه­اي
• فرسايش موج
• خرابکاري/حمله نظامي

خروجي­هاي حاصل از این مطالعات عمدتاً مشخصات اصلي سيل نظير ميزان عمق و سرعت آب و تعيين مناطق آب گرفته در زمانهاي مختلف را نشان می­دهد. همچنین مدت زمان رسیدن دبی اوج سیلاب ناشی از شکست سد به بخشهای مختلف رودخانه در پایاب سد و نیز نحوه شکست شد و کاهش تراز سطح آب در مخزن سدها از دیگر مواردی است که در این مطالعه بدان پرداخته شده است. بخش مهمي از اين خروجي­ها در قالب نقشه­هاي آبگرفتگي ارائه مي­شوند و بخش ديگر، جداولي هستند که مشخصات اصلي سيل را بيان مي­کنند. اين نقشه ها و جداول، ملاک اصلي براي تهيه برنامه اقدام اضطراري خواهند بود.